Berber

De Berber is een woestijnpaard dat zijn oorsprong vindt aan de Barbarijse kust van Noord-Afrika, en dat beschikt over grote hardheid en doorzettingsvermogen en een vurig temperament. Door de vele kruisingen is het tegenwoordig moeilijk om een zuiver exemplaar te vinden. Wel is dit type van grote invloed geweest op moderne rassen.


Geschiedenis van het ras

Waar de oorsprong van de berber ligt, is niet precies bekend, maar het ras ontstond in de loop van de achtste eeuw in Noord-Afrika; het was ongeveer de tijd dat de islamitische bezetters de streek binnenkwamen. Er bestaat groot verschil van inzicht over de vraag of de berber en de arabier een gemeenschappelijke voorouder hebben. Volgens een andere opvatting was de arabier juist een voorouder van de berber. Mogelijk is het inheemse paard van deze streek beïnvloed door kruising van meerdere “oosterse” rassen enerzijds, zoals de arabier met paarden uit Turkmenistan en het Kaspische gebied, met Iberische paarden anderzijds. De laatste waren dan meegebracht door Moorse bezetters van Zuid-Spanje.

Er bestaan thans diverse variëteiten van de berber, waaronder de Algerijnse, de Marokkaanse en de Tunesische.

Naar Europa ingevoerde berbers zijn wel bij vergissing voor arabieren aangezien. Weliswaar zijn de kenmerken duidelijk anders, maar de handelaars waren Noord-Afrikaanse, Arabischsprekende moslims.

De berber wordt thans vooral in Marokko, Algerije, Spanje en Zuid-Frankrijk gefokt. Het aantal zuivere exemplaren neemt af, en dit is te wijten aan de moeilijke economische situatie in het thuisland. De O.M.C.A. (Organisation Mondiale du Cheval Barbe, “Wereldorganisatie van het Berberpaard”) werd in 1987 in Algerije opgericht tot promotie en behoud van dit ras. Politieke omstandigheden maken het echter moeilijk voorspelbaar in welke mate het een vooruitgang in aantallen en in zuiverheid zal beleven.


Invloed op andere rassen

Zal de ware herkomst van het ras waarschijnlijk nooit duidelijk worden, één ding is zeker: de berber is na de arabier het ras met de meeste invloed op het ontstaan van andere rassen.

Net als de arabier bereikte de berber Europa door de verbreiding van de islam. Het eerste moslimleger landde, 7000 man sterk, in het voorjaar van 711 in Spanje. Toen de berber zich eenmaal had gevestigd op het Iberisch Schiereiland, speelde het ras een belangrijke rol bij het onstaan van de andalusiër en de lusitano. De andalusiër op zijn beurt was over de hele wereld van grote invloed bij het fokken van andere rassen.

Het beroemdste exemplaar is wellicht het ruin “Barbary” geworden, dat eigendom was van koning Richard II van Engeland. Hendrik VIII van Engeland voerde exemplaren in, en sporen van de berber vallen nog te onderkennen in de Argentijnse criollo en in Amerikaanse rassen (American Quarter Horse, mustang, appaloosa).

Ondanks dit belang voor de fokkerij heeft de berber niet de algemene bekendheid bereikt die de arabier wel ten deel is gevallen. De laatste won het door zijn indrukwekkende verschijning, schoonheid en verfijning. Maar in uithoudingsvermogen doet de berber niet voor de Arabier onder, en hij kan even goed met weinig voeding toe en is even stevig op de been.


Raskenmerken

De berber is een licht rijpaard met een groot uithoudingsvermogen. De voorpartij is krachtig, de schoften hoog, de achterhand kort, het kruis smal en aflopend. De staart wordt laag gedragen. Het ras is sterk, heeft gladde benen en kleine, ronde, stevige hoeven. De gang is niet bijzonder goed, maar de galop is die van een sprinter en dit is van invloed geweest op de eruit gefokte rassen. De meest voorkomende kleur is grijs, maar ook vos, zwart en (kastanje)bruin worden aangetroffen. De stokhoogte is 13,3—14,1 handbreedten.

Van de abacoberber komen nog andere kleuren voor: met lichte of juist donkele vlekken, ruin, zwart en andere.


Abacoberber

De abacoberber is een bedreigde ondersoort van de Spaanse berber, en komt voor op het eiland Abaco in de Bahamas. Naar men aanneemt, stamt de abaco af van paarden die tijdens de Spaanse koloniale tijd op dit eiland schipbreuk hebben geleden. Er zijn nog maar heel weinig exemplaren van de abaco over.